Bir Gelenekten Daha Fazlası…

Rum mutfağı, yüzyıllardır Ege’nin, İstanbul’un ve Anadolu’nun lezzet hafızasında yer etmiş köklü bir mutfaktır. Sadece yemek değil; aynı zamanda yaşam biçimi, paylaşmanın, sohbetin ve dost meclislerinin ta kendisidir.

Rum sofralarının en bilinen mezelerinden biri olan Midye Dolması ise; sıradan bir dolma tarifinden çok daha fazlasıdır. O, bir kıyı halkının, denizle olan aşkının, emeğinin ve sabrının tabağa yansımasıdır.

Tarihi Nereden Geliyor?

Midye dolmasının tarihi Bizans dönemine kadar uzanır. O dönemlerde İstanbul’un kıyı mahallelerinde, özellikle Balat, Samatya ve Kumkapı gibi bölgelerde yaşayan Rum halkı, balıkçılık ve deniz ürünleri konusunda oldukça mahirdi.

Midyenin iç pilavla doldurulup zeytinyağıyla pişirilmesi, Rum kadınlarının denizden sofraya getirdiği bir gelenekti. Özellikle Perşembe ve Cuma günleri, dini sebeplerle et yenmeyen zamanlarda midye dolması sofraların vazgeçilmez mezesiydi.

Bu gelenek Osmanlı döneminde de devam etti. Saray mutfağında dahi Rum aşçıların ellerinden çıkan midye dolmaları, sultan sofralarına taşındı.

Bugün ise İstanbul’un tarihi semtlerinde, İzmir kıyılarında ya da Bozcaada’da halen Rum usulü midye dolması yapan aileler bulunmaktadır.

Midye Dolması Tarifi

(Rum Usulü - Ege Yorumuyla)

Malzemeler:

                •             50 adet temizlenmiş iri midye

                •             2 su bardağı baldo pirinç

                •             2 adet kuru soğan

                •             1 çay bardağı zeytinyağı

                •             1 çay bardağı çam fıstığı

                •             1 çay bardağı kuş üzümü

                •             1 tatlı kaşığı tarçın

                •             1 tatlı kaşığı yenibahar

                •             Karabiber, tuz

                •             1 demet dereotu

                •             1 limon (servis için)

Yapılışı:

Önce Rum mutfağının en önemli kuralını hatırlayalım: Sabır ve sevgi.

Soğanlar zeytinyağında pembeleşince çam fıstıkları eklenir ve kavrulur. Ardından yıkanmış pirinç, kuş üzümü, tarçın, yenibahar, karabiber ve tuz eklenerek 10 dakika kavrulur.

2 su bardağı sıcak su eklenip pirinç yarı pişene kadar demlenir. Ocaktan alınca ince kıyılmış dereotu ile harmanlanır.

Midyelerin kabukları açılır ve hazırlanan iç harç doldurulur. Midyeler tencereye dizilir. Üzerine zeytinyağı ve limon suyu gezdirilir. Yavaş ateşte yaklaşık 20-25 dakika pişirilir.

Soğuduktan sonra bol limonla servis edilir.

Son Söz:

Midye dolması, Rum mutfağının bize bıraktığı en değerli miraslardan biridir. Bir deniz kokusu, bir sohbet sebebi, bir anı demektir. Bugün Ege sahillerinde ya da İstanbul’un arka sokaklarında karşımıza çıkan o mütevazı tezgahlar, aslında yüzyılların kültür taşıyıcısıdır.

Belki de bu yüzden Rum sofraları hep biraz deniz kokar…

Ve midye dolması, o sofraların en kadim sırlarından biridir.