“Sıcacık bir fırından çıkmış, üzeri nar gibi kızarmış bir tabakta bütün bir kültürün hikâyesi anlatılabilir mi?”
Evet, anlatılabilir. Bugün o hikâyeyi birlikte keşfedeceğiz.
Bir Ulusun Konforu: Mac & Cheese’in Hikâyesi
Amerikan mutfağı denince akla ilk gelenlerden biridir Mac & Cheese, yani bizim deyimimizle “Fırınlanmış Peynirli Makarna”. İlk bakışta oldukça basit gibi görünen bu yemek, aslında Amerika’daki birçok kuşağın çocukluk anılarına, yoksullukla mücadele yıllarına ve sıcak aile sofralarına tanıklık etmiştir.
Tarihi, Amerika’dan çok daha eskiye, 13. yüzyıl İtalya’sına kadar uzanır. “De lasanis” adındaki peynirli makarna tarifine, o döneme ait bir İngiliz yemek kitabında rastlanır. Ancak Mac & Cheese’in bugünkü hâli, 18. yüzyılda Amerika’ya taşındığında şekillenir. Bu tat, özellikle Thomas Jefferson’ın İtalya seyahatinden sonra Amerika’ya dönerken yanında getirdiği bir “makarna makinesi” sayesinde yaygınlaşır. Hatta Jefferson’ın Beyaz Saray’da bu yemeği servis ettiği ve misafirlerinin bu yeni lezzete hayran kaldığı söylenir.
Zamanla Amerikan halkı bu yemeği sahiplendi. Büyük Buhran döneminde ucuz, doyurucu ve yapımı kolay bir yemek olarak sofralardaki yerini aldı. Özellikle 1937 yılında Kraft şirketinin hazır Mac & Cheese kutularını piyasaya sürmesiyle birlikte bu yemek, neredeyse her Amerikalı evin vazgeçilmezi oldu.
Bugün hâlâ, sadece çocukların değil yetişkinlerin de gönlünde taht kuran bu tatlı mı tatlı “konfor yemeği”, Amerika’daki pek çok evde, okul kantininde, şükran günlerinde ve aile yemeklerinde başrolde.
Gerçek Amerikan Usulü Fırınlanmış Mac & Cheese Tarifi
(6-8 kişilik)
Malzemeler:
• 500 gram dirice haşlanmış dirsek makarna (elbow macaroni)
• 3 yemek kaşığı tereyağı
• 3 yemek kaşığı un
• 3 su bardağı süt (tam yağlı olursa daha kıvamlı olur)
• 2 su bardağı rendelenmiş cheddar peyniri
• 1 su bardağı rendelenmiş mozzarella (isteğe bağlı ekstra uzayan bir kıvam için)
• 1/2 çay kaşığı muskat rendesi
• Tuz, karabiber
• Üzeri için:
• 1 su bardağı galeta unu veya panko
• 1 yemek kaşığı tereyağı
• 1/2 su bardağı rendelenmiş parmesan (isteğe bağlı)
Hazırlanışı:
1. Makarna:
Geniş bir tencerede makarnayı paketin önerdiği süreden 1-2 dakika az haşlayın. Fırında da pişeceği için çok yumuşamasını istemiyoruz. Süzüp kenara alın.
2. Beşamel Sos (Peynirli sos):
Orta boy bir tencerede tereyağını eritin. Üzerine unu ekleyip sürekli karıştırarak 2-3 dakika kavurun (un kokusu gitmeli ama rengi değişmemeli). Ardından sütü azar azar ekleyerek topaklanmaması için hızlıca çırpın. Karışım koyulaşmaya başlayınca muskat, tuz, karabiber ekleyin.
3. Peynir zamanı:
Altını kısın ve rendelenmiş cheddar ile mozarellayı ekleyin. Peyniri tamamen eritip pürüzsüz bir sos haline getirin.
4. Birleştirme:
Haşlanmış makarnayı peynirli sosla buluşturun. Karıştırarak sosun her yere eşit yayılmasını sağlayın. Karışımı fırın kabına dökün.
5. Üzeri:
Galeta ununu eritilmiş tereyağıyla karıştırıp makarnanın üzerine serpin. İsteğe bağlı olarak parmesan da ekleyebilirsiniz.
6. Fırınlama:
Önceden ısıtılmış 190°C fırında, üzeri altın rengini alana kadar yaklaşık 25-30 dakika pişirin. Son 5 dakikada ızgara modunu açarsanız üstü çıtır çıtır olur.
Küçük Tüyolar:
• Gerçek Amerikan lezzeti için cheddar peyniri şarttır. Ancak damak tadınıza göre gouda, emmental, kaşar gibi peynirlerle de çeşitlendirebilirsiniz.
• İçine karamelize soğan, sote mantar, minik sosis parçaları ya da pastırma gibi lezzet dokunuşları ekleyerek tarifinizi kişiselleştirebilirsiniz.
• Vegan versiyonları da popüler: Badem sütü, vegan peynir ve un karışımıyla hazırlanabiliyor.
Bir Tabakta Sıcaklık, Bir Kaşıkta Çocukluk
Mac & Cheese, yalnızca Amerika’nın değil, dünya mutfağının da en sevilen konfor yemeklerinden biri hâline geldi. Belki de hepimizin ihtiyacı olan şey, o nar gibi kızarmış üst kabuğun altındaki yumuşacık dokuyu kaşıklarken hissettiğimiz huzur.