Geçtiğimiz hafta yine ana muhalefet partisi olan CHP tarafından meclise bir yasa teklifi sunulmuş olduğu haberleri yine gündeme oturdu ve sosyal medyada hızla yayıldı. Emeklilik için kademeli olarak bir çizelge belirlenmiş ve meclis tarafından bu çizelgenin kabul edilmesi ve yasalaşması istenmekte. Aslında teklifi veren de teklifin bu şekilde meclisten geçemeyeceğinin farkında ama siyasi literatür gereği gündem oluşturmak ve seçmeninin de taleplerini de göstermek istemiş.
Fakat teklif hazırlanırken bu yaşlar ve pirim gün sayıları neye göre, hangi teknik ve bilimsel verilere göre hazırlandı bilemiyorum?
Kademeli emeklilik teklifine ilişkin CHP tarafından kanun teklifi TBMM’ye sunuldu. Kanun teklifinde emeklilikte kademe şu şekilde verildi:
a) 8/9/1999 ilâ 31/12/2000 tarihlerinde işe başlayan kadın için 43 yaş, erkek için 45 yaş ve her ikisi için 6250 prim günü,
b) 1/1/2000 ilâ 31/12/2000 tarihlerinde işe başlayan kadın için 43 yaş, erkek için 45 yaş ve her ikisi için 6325 prim günü,
c) 1/1/2001 ilâ 31/12/2001 tarihlerinde işe başlayan kadın için 43 yaş, erkek için 45 yaş ve her ikisi için 6400 prim günü,
d) 1/1/2002 ilâ 31/12/2002 tarihlerinde işe başlayan kadın için 43 yaş, erkek için 45 yaş ve her ikisi için 6475 prim günü,
e) 1/1/2003 ilâ 31/12/2003 tarihlerinde işe başlayan kadın için 44 yaş, erkek için 46 yaş ve her ikisi için 6550 prim günü,
f) 1/1/2004 ilà 31/12/2004 tarihlerinde işe başlayan kadın için 45 yaş, erkek için 47 yaş ve her ikisi için 6625 prim günü,
g) 1/1/2005 ilâ 31/12/2005 tarihlerinde işe başlayan kadın için 46 yaş, erkek için 48 yaş ve her ikisi için 6700 prim günü, h) 1/1/2006 ilâ 31/12/2006 tarihlerinde işe başlayan kadın için 47 yaş, erkek için 49 yaş ve her ilcisi için 6775 prim günü,
i) 1/1/2007 ilâ 31/12/2007 tarihlerinde işe başlayan kadın için 48 yaş, erkek için 50 yaş ve her ikisi için 6850 prim günü,
j) 1/1/2008 ilà 30/4/2008 tarihlerinde işe başlayan kadın için 49 yaş, erkek için 51 yaş ve her ikisi için 6925 prim günü.
Dolduranların kademeli olarak mağduriyetin giderilmesi amaçlanmaktadır.
Bu teklif bu haliyle hiç meclisten geçer mi?
Ben 1999 yılında çıkarılan SSK yasasıyla emekli olamamış ve EYT kapsamına da girememiş biri olarak bu yasa teklifini gerçekten anlamsız buluyorum. SGK sisteminde şimdiye kadar hak etmeyen çok kişi emekli edildiği gibi hak eden de çok kişi mağdur edilerek emekli edilmedi.
Emeklilik sistemi baştan sona yanlış bir sistem. Yanlış olan sistem de de her zaman mağdur olanlar olacaktır.
Emeklilik sisteminde şimdiye kadar hep günü kurtarmak için müdahaleler edilmiş ve son yapılan EYT düzenlemesi de dahil olarak her seferinde yeni mağdurlar ortaya çıkarılmıştır.
SGK kurmayları ilk defa yaş şartını dile getirdiklerinde SGK sistemindeki emekli sayısının fazla olması ve Avrupa’daki örnekleri göz önüne almışlar, ama asıl problem olan SGK’daki mali yapıyı ve maliyet problemini hiç dikkate almadıkları için şimdi emekliye ödedikleri aylıklar pul haline dönüşmüştür.
O dönemki mali sıkıntıyı yaş şartı koyarak çözebileceklerini düşünmüşler halkın tepkisinden korktukları için de kademeli yaş ve pirim şartını gündeme getirmişler ve yasayı da bu kaygı ile bu şekilde yeni mağdurlar üreterek çıkarmışlardır.
Emeklilikte yaş şartını savunanlar Avrupa’yı tanımadan Türkiye ile kıyaslama gafletine düşmüş 65 yaşa kadar emeklilik yaşını çıkarmıştır. Türkiye’de kamuda çalışanlar için işten çıkarılma kaygısı yaşamadıkları için 65 yaş sınırı normal olabilir ama özel sektör için 60 yaş bile çok yüksek bir yaştır.
Türkiye Cumhuriyetinde hiçbir kamu kuruluşunda işe alma yaş sınırı 45’i geçmemektedir. Kamu kurumlarının meslek sahibi olsa da 46 yaşında işe almadığı bir çalışanı özel sektörden almasını beklemek abesle iştigalden başka nedir.
Şimdi 50 yaşında bir işçi işsiz kaldığında nerede iş bulup ailesini geçindirecek. 25 yaşından 50 yaşına kadar aralıksız çalışıp 9000 gün devletine pirim ödemiş ama işsiz kalmış emekli olmak için de en az 10 yıl daha beklemesi gerekiyor, bu çalışana iş bulma garantisini Avrupa devletleri sağlıyor, Türkiye Cumhuriyeti Devleti böyle bir garanti sağlıyor mu?
Avrupa’da yaşayan yakınlarımızın aktardığına göre Ülkelere göre değişkenlik gösterse de farklı alternatifler sunuluyormuş. Öncelikle gelir desteği sağlanıyor. Kısa sürede bir işe yerleştirilemediyse kamu kurumlarında istihdam ediliyorlar. Özel sektörde teşviklerle işe başlatılmaları sağlanıyor. Çalışamayacak durumda olanlara ise emeklilik yaşı gelene kadar malülen emeklilik hakkı tanınıyor. Gibi gibi.
Türkiye’de durum nasıl?
65 Yaş şartını savunanların kim olduğuna baktığımızda büyük çoğunluğu 40-45 yaşlarında emekli olmuş ama aldıkları emekli maaşları az olduğunu düşünen, yeni emekliler gelince maaşlarının daha da azalacağını düşünen bir kitle.
Ama unutmasınlar ki emeklilik yaşı 100’e dahi çıksın onların maaşları yükselmeyecektir. Asıl problemi görmeyip, elde ettikleri imkanları kaybetmemek için lal olup susanlar yarın mağdurların ahı ile mahşerde karşılaştıklarında pişman olacaklardır.
Kademeli Emeklilik
A. Gülez Kaya
Bu içeriğe tepkiniz
Yorumlar