Her dönem bazı beslenme yaklaşımları popüler oluyor. Son dönemin en popüler beslenme çeşitlerinden birisi de vejetaryen beslenme. Yakın dönemde pek çok insanın vejetaryen beslenme düzenine geçtiğini görüyoruz. Önceki dönemde bunun temel sebebi daha çok hayvan sevgisi iken son dönemlerde iklim krizi sonucunda kaynakların tükenmesine bağlı olarak da insanlar vejetaryen beslenmeyi tercih ediyor. Çünkü hayvansal gıdaların üretilmesi sırasında kullanılan su miktarı ve salınan karbon miktarı bitkisel gıdaların üretilmesi için harcanan miktardan çok daha fazla. Hatta bazı ülkeler kısıtlı kaynakların korunması için “etsiz pazartesi” diye bir akım oluşturup haftalık hayvansal gıda tüketiminin azaltılması planlıyor.

Vejetaryen beslenme temelinde et, balık, tavuk gibi hayvansal gıdaların tüketilmediği daha çok meyve, sebze, kuruyemiş ve kurubaklagil tüketimini içeren bir beslenme düzenidir ve 4 gruba ayrılır.

Lakto-ovo-vejetaryen: Hayvansal gıdalardan et, tavuk ve balığı tüketmeyip süt ürünleri ve yumurtayı tüketen gruptur.

Lakto vejetaryen: Et, balık, kümes hayvanları ve yumurta tüketmezler, diyetlerinde sadece hayvansal kaynak olarak süt vardır.

Vegan veya katı vejetaryen: Et, balık, kümes hayvanları, yumurta, süt, yoğurt, peynir hiçbir hayvansal ürünü yemezler. Veganlar balı da tüketmeyip hayvansal ürün içeren hiçbir kozmetik markayı da kullanmazlar.

Semi vejetaryenlik: Genel bir vejetaryen yeme modelidir. Sadece et, balık ve kümes hayvanlarını bazen tüketirler.

Vejetaryen beslenme modeli doğru planlandığında sağlık için herhangi bir zararı olmayan beslenme modelidir. Fakat besin örgüsü doğru planlanmadığında çeşitli vitamin-mineral eksikliklerine ve protein yetersizliğine neden olabilir.

Vejetaryen beslenme modeline geçmek isteyenler veya vejetaryen beslenenler için altın öneriler:

  • Yeterli protein alımı için haftada 3-4 gün kurubaklagil tüketin. Kurubaklagillerin yanında bulgur tüketmeniz ete eşdeğer protein ve mineralleri almanızı sağlayacaktır.
  • Yüksek kolesterol probleminiz yoksa veya safra kesesi ile ilgili bir sorununuz yoksa her gün 2 adet yumurta tüketin.
  • Süt ürünleri tüketiyorsanız peynir, kefir ve yoğurt gibi süt ürünlerini günde 2 porsiyon olacak şekilde  tüketin.
  • Dereotu, maydanoz, roka, pancar, kırmızı havuç gibi demir içeriği yüksek olan sebzelere günlük beslenmenizde yer verin.
  • Her 6 ayda bir düzenli kan tahlili yaptırın ve demir, B12 düzeyinizi kontrol ettirin gerekirse takviye kullanın.
  • Vejetaryen diyette et, tavuk ve balık gibi doygunluk veren besinler olmadığı için ekmek, pilav, makarna gibi karbonhidrat içeren besinleri farkında olmadan çok tüketebilirsiniz. Bu da ilerleyen dönemlerde kilo almanıza veya insülin direnci gibi sağlık sorunları yaşamanıza neden olabilir. Bu nedenle gün içinde karbonhidrat alımınızı sınırlayın.
  • Gün içerisinde kuruyemiş tüketimine özen gösterin.
  • Her gün 4-5 porsiyon sebze, 2-3 porsiyon meyve tüketmeye özen gösterin.

Herkese sağlıklı haftalar dilerim.