Yağlar beslenmemizin %30-35 lik kısmını oluşturan besin grubu.
Temel olarak et ürünlerinde, süt ürünlerinde, kuruyemişlerde ve yağlı tohumlarda bulunur. Yağlar vücudumuzun 2.enerji kaynağıdır. Vücudumuz öncelikle karbonhidratları enerji kaynağı olarak kullar. Karbonhidratların yetersiz alındığı durumlarda yağları kullanmaya başlar. Beyin sadece glikozu ve yağların parçalanması sonucu oluşan keton cisimciklerini kullanır.
Yağlar temelde doku ve organların etrafını sararak darbelere karşı koruma, bizi soğuk havaya karşı korumada etkilidir.
Yağlı besinler ise beslenmenize tat ve lezzet katan başlıca besinlerdir. Yağları hayvansal kaynaklı ve bitkisel kaynaklı diye iki gruba ayırabiliriz. Hayvansal kaynaklı yağlar içeriğinde kolesterol dediğimiz bileşeni içerir. Kolesterol bizim vücudumuzda üretildiği gibi hayvansal kaynaklı besinlerle de alınabilir. Düzenli olarak kolesterol vücudumuzda üretilir ve uzaklaştırılır. Ailesel kolesterol yüksekliğiniz varsa veya yapılan tahlillerde kolesterol düzeyiniz yüksekse hayvansal kaynakların tüketimini azaltmak sizin için faydalı olacaktır. Ayrıca safra keseniz alındıysa ileride kolesterol yüksekliği yaşamamak için yine hayvansal kaynaklı besinlere dikkat etmek de fayda var.
Hepimiz genelde hayvansal kaynaklı tereyağı, kuyruk yağı gibi yağları zararlı; zeytinyağı, Hindistan cevizi yağı, fındık yağı gibi yağları sağlıklı olarak biliriz. Peki bu ne kadar doğru?
Öncelikle sağlıklı beslenmede her zaman miktar ve tüketim sıklığı önemlidir. Evet bazı çalışmalar yüksek oranda hayvansal yağ tüketiminin kalp-damar hastalıklarına yakalanma riskini arttırdığını veya kötü huylu kolesterol dediğimiz LDL kolesterolü arttırdığını duymuşsunuzdur. Bunun yanında balık yağının, zeytinyağının ise kalp için faydalı olduğunu Evet çalışmaların çoğunluğu bu yönde. Ama siz beslenmenizde sağlıklı bir dengeyi oturttuğunuz sürece ara sıra tereyağı tüketmenizin size bir zararı olmayacaktır. Ayrıca sağlıklı diye bildiğimizi zeytinyağı saf olduğu için kalorisi yüksek yağlardandır. Ve vücudumuz kullanmadığı yağları depolar. Bu nedenle zeytinyağı sağlıklı istediğim kadar tüketebilirim algısı yanlış.
Yağların yemeklere lezzet veren besin grubu olduğunu söylenmiştim. Fakat yağlar özellikle ısıya maruz kaldığında zararlı etkileri olabilen besin grubudur. Yağlarda dumanlanma noktası dediğimiz bir değer var. Bir yağın dumanlanma noktası ne kadar yüksekse pişirmeye o kadar uygun demektir. Ghee dediğimiz daha çok Hindistanda kullanılan tereyağından sütün tamamen uzaklaştırıldığı saf tereyağı dumanlanma noktası en yüksek yağdır. Zeytinyağı ise maalesef dumanlanma noktası düşük yağlardan. Yani ısıya maruz kalma süresi arttıkça zararlı oluyor. Bu nedenle özellikle zeytinyağlı yemeklerde soğanı hafif su ile kavurup zeytinyağını yemeğin pişmesine yakın eklemek sağlık için daha faydalı olacaktır.
Herkese sağlıklı haftalar dilerim…
