Çarşamba Pazarında manavların ve halkın nabzını tuttuk ve onlara fiyatları ve gidişatı sorduk. Esnaf halinden memnunken halk fiyatların pahalı olmasından şikayetçi. Pazar esnafları genel olarak fiyatlarda bir artış olduğunu söylerken geçen seneye oranla çokta bir değişim olmadığını söylüyor. Pandemi nedeniyle aksayan ihracatlar pazarlara etkisini olumlu gösterirken, döviz kurları sebebiyle artan maliyetler bu olumlu yansımanın önüne geçiyor.
Sorularımızı yanıtlayan esnaflardan Abdurrahman Bey artan maliyetlerden şikayetçi. Abdurrahman Bey, “Artan maliyetler bizimde boynumuzu büküyor. Tarladan 2 liraya çıkan mal aracıların elinden geçip kabzımala, hale gelene kadar fiyatı 3-3,5 liraya çıkıyor. Halden alıp tezgaha getirdiğimizde 50 kuruş karımızı eklediğimiz zaman fiyatlar 4 lirayı buluyor. En basitinden mazot fiyatları, paket fiyatları geçen seneye oranla çok büyük artış gösterdi. Bizlerde el mahkum bu artışı vatandaşa yansıtıyoruz’’ dedi.
VATANDAŞ ALMAK
ISTEDIĞI HER ŞEYI BIR
ARADA ALAMIYOR
Bir diğer esnafımız ise, “Çeşit çeşit ürün çeşit çeşit fiyatlara satılıyor ama vatandaş fiyatı yüksek olan kaliteli ürün yerine fiyatı düşük kalitesiz ürünlere tamah ediyor. Almak istediği her şeyi bir arada alamıyor. Bu hafta armut aldım haftaya mandalina alırım diyor. Üzücü ancak alım gücümüz çok düştü. Geçen seneye oranla fiyatlar her şeyde olduğu gibi meyve sebzede de arttı tabi ki. Tabi meyve sebzede durum diğer ürünlere göre biraz farklı. Ürün çok gelirse fiyat düşer. Ürün az gelirse talebe göre fiyat yükselir.”
İhracat yapmak istiyorlar
Pazar esnafları üreticiden mal alan aracıların ürünleri iç pazar yerine dışarıya satmak istediğini söylüyor. İç pazarda fiyatların düşük ve kar oranının kısıtlı olması sebebiyle dış ülkelere satış yapmak isteyen aracılar, esnaf ve vatandaşı karşı karşıya getiriyor. Üretimin fazla olması ürünlerin fiyatlarını dizginlerken, eğer ihracat başlarsa fiyatların daha çok artacağı söyleniyor.
Fiyatlar çok dengesiz
Yapmış olduğumuz pazar incelemelerinde fiyatların birbirinden çok bağımsız olduğu gözlerden kaçmadı. Üzümün kilosu 4-8, armut 4-10 lira arası değişirken biber çeşitleri 3-8 lira arasında seyrediyor. Kışın vazgeçilmez meyvelerinden mandalina 3,5 ile 5 lira arasında seyrederken sera çileklerinin fiyatı 10 lira bandında satışa sunuluyor.
Talep çok alan yok
Koronavirüs tedbirleri içinde satış yapan Pazar esnafı talebin çok olduğunu ancak alım gücünün az olmasından kaynaklı satışlarında azar azar olduğunu belirtiyor. Önceden çuval çuval satılan patates soğanın artık kilo ile satıldığını çünkü vatandaşın toptan alacak gücünün olmadığını söylüyorlar. Aynı durum meyve içinde geçerli olduğunu söyleyen esnaf kendilerinin de eskiye oranla geçim sıkıntısı yaşadığından bahsediyor.
VATANDAŞ PAHALI BULUYOR
Pazarda yaptığımız araştırmalarımızda düşüncelerini sorduğumuz vatandaştan hep şikâyetler işittik. Fiyatların çok arttığını ve bu fiyatlara alışveriş yapamaz duruma geldiklerini belirten vatandaşlar fiyatların düşmesini bekliyor. Her sene fiyatların git gide yukarı tırmanması ve azalan alım gücü en çok vatandaşın cebini yakıyor. Bir vatandaş, “ Geçen sene evime giren parayla bu sene giren para aynı ama geçen sene aldığımı bu sene alamaz oldum. Bu fiyatlara bir düzen getirilmesi gerekiyor yoksa daha da kötüye gideceğiz” dedi.
BALIK FIYATLARI
CEP YAKIYOR
Karadeniz’e kıyısı olması sebebiyle her daim taze balık bulunan Sakarya’da balıkçı esnafını gezdik. Balık fiyatları ve durumlarını sorduğumuz esnafa bir dokunduk bin ah işittik.
Palamut çok hamsi yok
Av mevsiminin başladığı 1 Eylül tarihinden bu yana tezgahları süsleyen balıklarda büyük dengesizlik söz konusu. Palamutta bolluk varken diğer balıklarda ise sıkıntılar söz konusu. Halkın en sevdiği balıkların başını çeken hamside resmen kıtlık yaşanırken fiyatlar cep yakıyor. 35 ila 50 Türk Lirası arası değişen fiyatları vatandaşı zorluyor.
HAMSI DEĞIL SARDALYA!
Karadeniz’e kıyısı olmasına rağmen balık kültürünün gelişmemiş olduğunu söyleyen balıkçılardan vatandaşa uyarıda geldi. Balıkçılar; ‘’Ucuz diye sevinerek aldığınız şey aslında hamsi değil sardalyadır. Hamsi şu zamanda çok az çıktığı için fiyatları artmış durumda. Ucuz diye sardalya alacağına palamut alsınlar. Zaten iyice yağlanmış halde olan palamut şuan en lezzetli halinde. Ucuz diye kötü balık yemeyin’’ dedi.
PALAMUT BITIYOR,
HAMSI GELIYOR
Palamut balığının fazla olduğunu ancak çekilmeye başladığını söyleyen balıkçılar, denizlerdeki fırtınanın durması durumunda kasım ayının ortalarında bol miktarda hamsi bekliyor. Vatandaşın havalar soğudukça balığın artacağı yanılgısı içinde olduğunu belirten balıkçılar bu durumun tam tersi olduğunu belirtiyor. Hava muhalefeti sebebiyle açılamayan teknelerin yanı sıra balıkta soğuk sulardan çekilmeye başlar diyorlar.
OSMAN HAKAN KARSLI
