Hiç boşuna övünmeyin! O yaptığınız şey rakı değil

İstanbul Kimya Mühendiseri Odası'ndan Serkan Küçük, sendika63.org'tan Gül Gündüz ile yaptığı söyleşide, son dönemde çok yaygınlaşan evlerde etil alkolle rakı yapımının sağlık açısından sıkıntılı olduğunu belirterek, "Alkollü içkilerdeki yüksek vergiler halkı öldürüyor" görüşünü savundu. Serkan Küçük ayrıca 'çok güzel rakı yapıyorum' diye övünenlere, "Güzel rakı yapıyoruz diye sağda solda övünmeyin, çünkü bu bir rakı değil" diye sesleniyor.

Gül Gündüz'ün, "Vergilerden kaçalım derken kaçak satıcıdan satın aldığımız ya da evde ürettiğimiz rakı sağlıklı mı, yasal mı, gerçekten "rakı" mı? Evde içki üretirken nelere dikkat edilmeli?" sorularına yanıt aradığı söyleşinin ilgili bölümleri şöyle:

-Yurttaşlar market ve benzeri yerlerden etil alkol alıp anason aroması ile içki üretiyorlar. Elde ettikleri şey gerçekten rakı mı? Bir kimya mühendisi gerçek rakıyı nasıl yapar?

Elde edilen ürün rakı değil, klasik anlamda rakı sınıfına girmiyor. Çünkü gerçek rakı, meyve şekerinden elde edilen alkolden yapılır. Bu meyve Türkiye’de mevzuat ve rakının coğrafi işareti gereği üzüm olmak zorundadır. Birtakım ürünlerin coğrafi işareti onun tüm üretim süreçlerini hatta tüketimini de belirler. Rakıda da böyle bir coğrafi işaret var. Rakı üzümden elde edilen alkolle yapılmalıdır. Ancak elbette erikten, incirdenden vb. meyvelerden de  kişisel tüketim amaçlı rakı üretmek mümkündür. Yeni Rakı ile başlayan dönemde, 1940’larda Tekel Genel Müdürlüğü’nün kurulmasıyla bir şart girdi hayatımıza ve “içine yüzde 35’i geçmemek şartıyla tarımsal kökenli alkol koyulabilir” denildi.

Özellikle o yıllarda şeker pancarı işlendikten sonra kalan melastan elde edilen alkolle üzümden elde edilen alkolün karışımıyla yapılmasına müsaade edildi. Yüzde 65 üzüm alkolü, yüzde 35 şeker pancarı melasının alkolü formülüyle. Bunun adına Yeni Rakı dediler ve standartlara girdi.

Rakı dediğiniz şey en fazla yüzde 35 oranında tarımsal kökenli alkol içeren içki olmak zorundadır. Şimdi marketlerde satılan yüzde 100 tarımsal kökenli alkoldür ve onun içerisine anason yağı koyduğunuzda üzerine de su kattığınızda beyazlar. Dolayısıyla meyveden gelen bir alkol yoktur. Teknik olarak rakı sınıflamasına girmez.

Ayrıca tarımsal kökenli alkol başlığı altında günümüzde şeker fabrikalarının özelleştirilmesinden sonra şeker pancarı küspesinden, yani melasından alkol elde eden tek bir fabrika kaldı. Bu aynı zamanda şeker tarımı ile ilişkili makro politikaların bu alana yansımasının bir sonucu. Şu anda tarımsal kökenli alkol buğdaydan, mısırdan, arpa, çavdar gibi bitkilerden ve şeker kamışından elde ediliyor. Moldovya’dan, Bulgaristan’dan, Pakistan’dan ithalat yoluyla ülkeye sokuluyor, biz kendi şeker pancarımızı üretip ondan şeker elde edip atığından yani melastan bedavaya yakın alkol elde eden bir ülkeyken şimdi ithal yoluyla tarımsal kökenli alkol temin ediyoruz. Bunun içim standartlarının ülkede çok belirlenmemiş olması, kontroldışı kalabiliyor olması sağlık açısından da birtakım riskler getiriyor. Öldürmüyor belki ama uzun erimli vücuda yarattığı riskleri yeterince bilmiyoruz.

Yani marketten ya da eczaneden alınan etil alkole anason yağı hele anason aroması katılarak yapılan içkiye bir kimyacının rakı demesi mümkün değil. Bir tanımı da yok. Oda olarak ‘rakı benzeri bir ürün’ diyoruz.

-Tiryakilere, rakıseverlere, evde içki üretenlere ne söylemek istersiniz?

Evde hazır alkolden rakı yapanlar yasal bir şey yapmamış olmasına karşın bir gerçeklik bu. Dolayısıyla evde alkol yapanlara şu tavsiyelerde bulunabilirim:

• Temel düzeyde etiket okumayı bilin.
• Etil alkol ile metil alkolün formülünü ezberleyin.
• Gliserin kullanmayın.
• Kaynağına güvenmediğiniz tarımsal kökenli alkolü almayın.
• Anason aroması, üzüm aroması gibi aromatik bileşikleri kontrolsüz bir şekilde ürettiğiniz içkinin içerisine koymamanızın ısrarla altını çiziyorum.
• Kullanacaksanız doğal anason yağı kullanın.
• Elde ettiğiniz bu rakı benzeri ürünü aşırı tüketmeyin. Çünkü şu anda bu ürünün sağlık üzerindeki kronik etkilerini henüz bilmiyoruz. İçeriği oturmayan bu rakı benzeri ürün, kontrol edip analiz edemediğimiz için belirli risklere açık.
• Bunu tüketirken kendi tüketim miktarlarınız içerisinde normal rakı ile dengeleyin.
• Güzel rakı yapıyoruz diye sağda solda övünmeyin, çünkü bu bir rakı değil

Söyleşinin tamamını okumak için tıklayın