Türkiye, dünyanın en etkin deprem kuşakları üzerinde yer alıyor. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) Deprem Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre Türkiye'de son 119 yılda meydana gelen depremlerde, 86 bin 456 kişi hayatını kaybetti. Veriler, yıkıcı etkiyi gözler önüne seriyor.
Peki, uzmanlar ülkenin hangi bölgesinde deprem bekliyor?
Aktif olan faylar ne? Alınan önlemler ‘kurtarmaya’ mı yönelik? Yer Bilimleri Profesörü ve Bilim Akademisi Üyesi Prof. Dr. Naci Görür, BirGün’den Uğur Şahin’e yanıtladı. Görür’e göre, Türkiye çok büyük ölçüde deprem ülkesi… Prof. Dr. Naci Görür, özetle şunları söyledi:
BOLU VE ADAPAZARI TEHDİT ALTINDA
Sıkışma kökenli faylar: Türkiye’de üç ana deprem bölgesi ayrılabilir. Birincisi Doğu Anadolu… Doğu Anadolu, Arap ve Afrika levhaları ile Avrasya levhası arasında sıkışıyor. Buna bağlı olarak Anadolu’da sıkışma kökenli faylar meydana geliyor. Buradaki faylar, bindirme fayları ve ters faylardır. Örnek olarak da Van Depremi’ni gösterebiliriz.
İki fay üzerinde depremler: 2’nci sistem, Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu doğrultu akımlı fay sistemleri… Şimdi bu iki fay boyunca Anadolu levhası, batıya doğru kaydığı için zaman zaman bu iki fay üzerinde depremler meydana geliyor. Nitekim Elazığ’daki deprem de bunlardan biri. Bu ikisi, Türkiye’nin deprem üreten en büyük fay sistemi. Kuzey Anadolu fayı Türkiye sınırlarında bin 600 kilometre, Doğu Anadolu fayı da yaklaşık 600 kilometre uzunlukta. Erzincan, Amasya, Bolu, Adapazarı tehdit altında.
UZUN ZAMAN DEPREM OLMAYAN YERLER TEHLİKELİ OLUR
Kuzey ve güney yönlü gerilme: 3’üncü sistemde Batı Anadolu; Kuzey Anadolu Fayı ve Doğu Anadolu Fayı boyunca hareket ettiği için, Batı Anadolu’da kuzey ve güney yönlü gerilme meydana geliyor. Buna bağlı olarak Orta Anadolu’nun graben sistemleri doğu-batı yönlü fayları meydana geliyor.
Bingöl Karlıova’da bileşiyor: Bunlar Türkiye’nin jeolojik yapısı, yani deprem bölgeleri... Doğu Anadolu’da bu tektonik hareketler neticesinde zaman zaman depremler meydana geliyor, mesela Van Depremi gibi. Kuzey Anadolu Fayı ile Doğu Anadolu Fayı, Bingöl Karlıova’da birleşip çatal yapıyor. Şimdi bu faylar boyunca olan bütün yerleşim alanlarında depremler meydana gelebilir. Kuzey Anadolu Fayı, Karlıova’dan başlayıp Marmara Denizi’ne kadar geliyor. Bunun etrafında bulunan bütün yerleşim alanlarında deprem olabilir. Aynı şekilde 600 kilometrelik Doğu Anadolu Fayı, Karlıova’dan başlayıp İskenderun Körfezi’ne uzanıyor. Bunun üzerinde de depremler olabilir. Anadolu her yıl 2,5 cm batıya doğru hareket ediyor. Batı Anadolu sürekli gerildiği için oralarda da her an deprem olabilir.
