2020’de gelir vergisi tahsilatının 158,8 milyar TL, söz konusu basit usulde vergilendirilen 808 bin küçük esnaftan vergi tahsilatının 227,5 milyon TL olduğunu biliyoruz. 2020’de tahsil edilen rakam üzerinden değerlendirdiğimizde esnaf başına yaklaşık 281 TL ödeme yapıldığı görülüyor.
Toplam gelir vergisi içinde bahsedilen 227,5 milyon TL’lik rakam binde 1,4 oranına denk geliyor. Dolayısı ile bu düzenleme bir aldatmaca. Ayrıca, basit usulde vergilendirilen ancak gelirleri görece yüksek olan taksiciler, dolmuşçular ve otobüsçülerin de bu kapsama dahil edilip edilmediği belli değil. Esnafın zaten 2020 yılı için şubatta beyanname verdiğini dikkate alırsak ödemelerin de yarısını da şubatta ödediler. Düzenlemenin 2021 dönemi için mi yoksa kalıcı olarak mı yapılacağı belirsiz..
‘ÖN VAATLER ZİNCİRİ’
Açıklanan paketi genel olarak “ön vaatler zinciri” olarak nitelendirmek lazım aslında. Bazı olumlu şeyler var. Örneğin, kamuda yönetim ve denetim kurulu üyelerin sadece bir yerde olması gibi. Ancak yeterli değil, atanacak tek kişinin de ayrıca liyakatli olması gerekir.
Türkiye dijital vergi dairesi uygulaması zaten 2008’den bu yana var ancak işlevsel değil. Öngörülebilirlik, şeffaflık çok önemli söylemler. Bütçe hakkı da öyle ama demokrasinin vazgeçilmezidir bütçe hakkı, reform gibi söylemeye gerek yok.
Vergi cezalarına ilişkin uzlaşmanın kapsamının genişletileceği söylendi. “Bundan bir buçuk yıl önce özel usulsüzlük cezasını uzlaşmanın kapsamından çıkarmıştık, bu tekrar mı alınacak” sorusu gündeme geldi.
‘FONLAR BÜTÇEDE GÖRÜLMELİ’
Dijital paralarla ilgili çalışma doğru bir sonuç yaratabilir. Dünya dijital paraları vergilendirmeye başladı, geri kalmamamız gerekir ve bir an evvel hukuki alt yapıyı oluşturmalıyız.
“Döner sermayeler 2022 yılı bütçesinden başlamak üzere aşamalı olarak merkezi yönetim bütçesine dahil edilerek bütçe hakkının kapsamı genişletilecektir” maddesinden önce “Öncelikle Varlık Fonu, TOKİ Fonu, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu, Evrensel Hizmet Katkı Fonu gibi fonların bütçede görülmesi gerekir”.
