Birgün Gazetesinden Ozan Gündoğdu, üşenmemiş araştırmış, gündemimizdeki asgari ücret konusunu farklı ülkelerle kıyaslamış. Özetleyelim;
Avrupa’da 27 ülkede asgari ücret uygulaması var.
Bu 27 ülke arasında Türkiye’deki asgari ücret seviyesi avro bazında 23’üncü sırada.
2004 yılında bile bu ülkeler sıralamasında Türkiye, 23 ülke arasında (bazı Avrupa ülkeleri sonradan kuruldu) 12’nci sırada yer alıyordu.
Yani her alanda olduğu gibi bu konuda da geriledik.
Sendikaların araştırma ve raporlarına göre, ücretli çalışanlarımızın yüzde 40’ı asgari ücretle geçiniyor.
Asgari ücretli oranındaki bu yüksek seviyeyle Türkiye açık ara farkla Avrupa birincisi durumunda.
İşin ilginç yanı, asgari ücret döviz bazında gerilerken Türkiye devlet başkanı maaşının asgari ücrete oranında dünya liderliğine oynuyor.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) her yıl devlet maaşının asgari ücretin kaç katı olduğunu ülkelere göre sıralıyor.
OECD’nin 2017 yılı verilerine göre Türkiye, asgari ücrete göre cumhurbaşkanının en yüksek maaş aldığı 4’üncü ülke konumunda.
DİSK-AR’ın “2019 asgari ücret gerçeği” raporuna göre Portekiz, İspanya, Slovenya, Hollanda ve Polonya’da cumhurbaşkanı/başbakan maaşları asgari ücretin 7 katı ile 9 katı arasında değişiyor.
İsrail, Fransa, İngiltere, Belçika, Japonya, Kanada, Yeni Zelanda gibi ülkelerde 10 ile 15 kat arasında değişiyor.
Avrupa’da asgari ücrete göre en yüksek maaş alan lider, asgari ücretin 18 katı maaş ile Almanya’nınki.
Avrupa’da asgari ücrete göre en yüksek maaş alan lider sıralamasında Almanya’ya 17 kat ile Macaristan takip ediyor. Avustralya’da ise mevcut oran 19 kat.
Türkiye‘de ise ve cumhurbaşkanı maaşı asgari ücretin 37 katı…
2019 yılı itibariyle 74 bin 500 lira maaş alan cumhurbaşkanı 2 bin 20 lira olan asgari ücretin yaklaşık 37 katını kazanıyor.
Avrupa’da kendi ülkesinin asgari ücretinin 20 katından daha fazla maaş alan lider yok. Ancak dünyanın çeşitli ülkelerinde bu seviyede maaşı olan liderler bulunuyor. Listede başı çeken ve Erdoğan’ın da başkanlık sistemini örnek aldığı ülke Meksika’ydı. Meksika’da devlet başkanı asgari ücretin yaklaşık 150 katını kazanıyordu. Ancak ülkede son devlet başkanı Lopez Obrador 2018 yılında yaptığı bir açıklamayla kendi maaşını yüzde 50’den fazla düşürerek 5 bin 707 dolar maaş alacağını duyurdu.
Türkiye’nin bu alandaki yeni rakibi ise Şili…
Şili’de devlet başkanı asgari ücretin 38 katı kadar maaş alıyor.
Türkiye’de ise Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2020 yılındaki maaşı ise 81 bin 250 liraya çıkarılırken, 2020’deki asgari ücretin ne kadar olacağı bugünlerde asgari ücret tespit komisyonunun kararıyla
‘önümüze gelsin biz de bir jest yaparız’ diyen Cumhurbaşkanımızın onayıyla belirlenecek.
Diğer ülkelerde asgari ücret avro üzerinden ne kadarmış görelim;
Lüksemburg: 2 bin 71 avro, 13 bin 600 TL… İrlanda: Bin 656 avro, 4 bin 300 TL… Hollanda: Bin 626 avro, 4 bin 130 TL… Belçika: Bin 594 avro, 3900 TL… Fransa: Bin 521 avro, 3 bin 400 TL…
İngiltere: bin 489 avro, 3 bin 200 TL… İspanya: Bin 50 avro, 9 bin 900 TL… Slovenya: 887 avro, 5 bin 800 TL… Malta: 762 avro, 4 bin 700 TL… İflas eden Yunanistan: 721 avro, 4 bin 750 TL… Portekiz: 700 avro, 4 bin 600 TL… Litvanya: 555 avro, 3 bin 650 TL… Estonya: 540 avro, 3 bin 550... Polonya: 523 avro, 3 bin 450 TL… Slovakya: 520 avro, 3 bin 430 TL... Çekya: 519 avro, 3 bin 430 TL... Macaristan: 464 avro, 3 bin 050 TL... Romanya: 446 avro, 2 bin 950 TL... Letonya: 430 avro, 3 bin 850 TL... Sırbistan: 308 avro, 2 bin 030 TL... Arnavutluk: 308 avro, 2 bin 030 TL... Bulgaristan: 286 avro, Bin 890 TL…
Ve Türkiye: 397 avro, 2 bin 600 TL…
Hesaplama ve kıyaslama güncel kurlar ve brüt asgari ücret üzerinden hesaplandı.
Ha, bu arada yukarıda saydığımız ülkelerde asgari ücretten vergi alınmadığı gibi bize has vergilerin çoğu o ülkelerde yok, bilginize…
Evet, bugünlerde asgari ücret belirlenecek…
Görünen o ki, ihtiyaçlara, açlık/yokluk/yoksulluk sınırlarına ve enflasyona göre değil, bizzat işsizlik tehdidiyle asgari ücret belirlenecek…
Çalışanlara, ölümü gösterip onları sıtmaya razı edecekler.
Gözünüzü toprak doyursun, bunu bulamayanlar da var denilecek…
Asgari ücreti yükseltirsek, işsiz kalırsınız ha denilecek ki Hükümet ve işveren temsilcileri işsizliğe vurgu yapıyor ve temel amaçlardan birinin "istihdamı muhafaza etmek" olduğunu dillendiriyorlar.
İşçiye verdikleri mesaj şu; “önce işinizi kaybetmemeye bakın, çok işsiz var!”
Ve işçiyi, ‘işsiz kalırsınız’ tehdidiyle düşük bir asgari ücret artışına razı olmaya mecbur edecekler.
Asgari ücret nedir?
Asgari ücret, adı üzerinde, bir kişinin gıda, konut, giyim, sağlık, ulaşım, kültür ve benzeri zorunlu ihtiyaçlarını günlük fiyatlarla karşılayabileceği en düşük ücrettir. Tabii buna bir de "insanca karşılayabilecek" ifadesini de eklemek gerekir.
Türk-İş’in hazırladığı rapora göre, dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2.058,46 lira, gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 6.705,08 lira.
Yani, bugünkü asgari ücret açlık sınırının altında…
Yani asgari ücret, asgari ücretlinin karnını doyurmaya bile yetmiyor.
Daha neyi tartışıyoruz ki?
