Cumhuriyetimizin 96. Yılını kutluyoruz.
19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a ayak basması ile başlayan Ulusal Kurtuluş Savaşı sonucu 29 Ekim 1923 ‘te ilan edilen Cumhuriyet ile kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti 96 yaşında.
29 Ekim 1923 tarihi niçin önemlidir ?
Cumhuriyetin ilanı için 29 Ekim 1923 tarihi niçin seçilmiştir ?
Niçin 28 Ekim değil ?
Niçin 30 Ekim değil ?
Niçin başka bir tarih seçilmemiştir ?
Niçin 29 Ekim 1923 ‘te Cumhuriyet ilan edilmiş ve Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur ?
Birinci Dünya Savaşı bitmek üzere idi…!
İttifak devletlerinin savaşı kazanma umutları kalmamıştı.
1918 Haziran ay’ında Berlin’den dönen sadrazam Talat Paşa Alman ve Bulgar cephelerindeki yenilgilere tanık olmuştu.
29 Eylül 1918’de savaştan çekildiğini açıkladı.
Bu durumda devletinin ile bağlantısı kesildi.
Trakya ve İstanbul üzerinden gelebilecek saldırılara açık kalmıştı.
Kendisine bile yetişemeyen ekonomisi ile Almanya’nın Osmanlı ordusuna askeri malzeme yollaması da tamamen olanaksız duruma gelmişti.
Almanya 3 Ekim 1918’de ateşkes önerisi yaptı.
İngilizlerin ’de başlayan saldırıları sonucu Şam ve Beyrut İngilizlere bırakıldı.
7. Ordu komutanı Paşa, İngilizlerin ilerleyişini durdurmak amacıyla Halep’in kuzeyinde savunma hattı kurmaya çalışıyordu.
Osmanlı Devleti ve müttefikleri Almanya, - ve Bulgaristan Eylül 1918 de savaşı sürdüremeyeceklerini anlamışlardı.
Önce Bulgaristan 29 Eylül’de ateşkes antlaşmasını imzalayarak savaştan çekildi.
Bunu, Almanya, Avusturya-Macaristan ve Osmanlı Devletlerinin başvuruları izledi.
Yenilgiyi kabul eden bu devletler Wilson’un 8 Ocak 1918 yılında çıkardığı 14 maddelik barış programı çerçevesinde bir anlaşma yapmak istiyorlardı.
ve buna karşı çıktılar.
Amerika Birleşik Devletleri bunlara uyarak daha sert bir tutum takınmaya başladı.
Amerika Birleşik Devletleri, Almanya ve Avusturya-Macaristan ile istekleri doğrultusunda barış görüşmelerini başlattı.
Osmanlı Devletinin başvurusuna yanıt bile vermedi.
Bütün bu gelişmeler üzerine Osmanlı hükümeti Sadrazam Talat Paşa’ya ateşkes için girişimde bulunma yetkisi verdi.
Osmanlı hükümeti, Wilson İlkeleri’nin ışığında bir ateşkes imzalamaya hazır olduğunu bildirdi.
Yenilen bir devletin ateşkes isteyen bir hükümetinin başbakanı olan Talat Paşa istifa etti.
Padişah VI.Mehmet Vahdettin, Talat Paşa’nın yerine Sadrazamlığa Tevfik Paşa’yı getirdi.
Tevfik Paşa aracılığıyla ateşkes başvurusu ‘nu tekrarladı.
Ancak buna da olumlu bir yanıt alınamadı.
Ateşkes imzasını başaramadığı için görevden alınan Tevfik Paşa’nın yerine Ahmet İzzet Paşa Sadrazam olarak atandı.
Büyük uğraşlar sonucunda ateşkes görüşmelerine razı olundu.
İngilizler, 23 Ekim’de Osmanlı hükümetine Limni Adası’nın Mondros limanında ateşkes görüşmeleri yapılacağını ve anlaşma devletleri adına İngiliz Amirali Calthorpe’nin yetkili olduğunu bildirdi.
Bunun üzerine Bahriye (Denizcilik) Bakanı Rauf Bey (Orbay) Başkanlığındaki kurul Mondros’a gönderildi.
Osmanlı delegeleri, Wilson ilkeleri ışığında ortak bir metin üzeride uzlaşmaya varılacağını sanıyorlardı.
Antlaşma devletleri delegesi daha önceden hazırlanmış ve bir ateşkes anlaşmasından çok kayıtsız-şartsız teslim belgesini Osmanlı heyetine verdi.
Beş gün süren görüşmeler sonunda Agamemnon zırhlısında 30 Ekim 1918 günü Osmanlı devleti ile anlaşma devletleri arasından Mondros ateşkes antlaşması imzalandı.
Osmanlı Devleti daha barış antlaşması bile beklenilmeden anlaşma devletlerince parçalanıp paylaşıldı.
Osmanlı Devletinin parçalanıp paylaşıldığı tarih 30 Ekim 1919 ‘dur.
Mustafa Kemal Atatürk 28 Ekim 1923 akşamı yakın arkadaşlarını Çankaya'da yemeğe davet etmiş ve yemekte Yarın cumhuriyeti ilan edeceğiz demiştir.
30 Ekim 1919 ‘da parçalanıp paylaşılan Osmanlı İmparatorluğu ‘nun yerine 29 Ekim 1923 ‘te Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur.
Parçalanıp paylaşılmanın bir gün öncesinde ilan edilen Cumhuriyet
Gerekli yerlere verilen en güzel ve en anlamlı mesajdır.
29 Ekim 1923 tarihi onun için özenle seçilmiştir.
29 Ekim 1923 ‘te Cumhuriyetimizi ilan eden
Mustafa Kemal Atatürk ve Silah arkadaşlarını şükran, rahmet, minnet duyguları ile anıyor,
Aziz hatıraları önünde saygı ile eğiliyorum.
En büyük bayramımız kutlu olsun.
Yaşasın Cumhuriyet…
