Adapazarı Belediyesinin yanında yer alan Yeni Belediye İş Hanı ile ilgili verilen “deprem riskli” raporunun ardından yıkım kararı çıkmıştı. Tam iki yıldır art arda gelen yıkım ve tahliye kararlarıyla bu kararların sürekli ertelenmesi tam bir bilinmezlik ortamına sebep olmuştu. İlk kararlara göre binanın geçen sene yıkılması gerekiyordu. Tahliye kararları da aynı şekilde defalarca gecikince insanların tedirgin bekleyişine bir umut ışığı doğmuş. Ancak binanın yaz aylarının başında yıkılması planlanıyor.
İSİMLERİ VERMEDEN
İş hanında esnafların yanı sıra önemli kurum ve kuruluşlar da yer alıyor. Vergi Dairesi, Halkbank, Belpaş ve Sakva gibi kurumlar da aynı binada hizmet veriyorlar. Bu kurumlar, binanın varlığını sürdürmesi açısından esnafa umut veriyor lakin durum biraz farklı. Ben de binadaki her esnaf ve kurumla tek tek iletişime geçtik. Hepsinin görüşlerini ve bilgilerini aldık. Bu haberde bu görüş ve bilgileri isim vermeden aktaracağız. Esnaflarla başlayalım:
KURUMLAR SAĞ OLSUN
Söylenene göre “60 gün içinde boşaltın” diye 4 ay önce bildirmişler. Tahliye tebligatı önce mülk sahiplerine gelmiş. Mülk sahipleri de itirazda bulunup karşı dava açmışlar. Ardından tahliye kararı kiracı- lara da tebliğ edilmiş, haliyle bir tedirginlik başlamış. Başlamış ama aradan geçen zaman içerisinde herhangi bir yaptırım uygulanmayınca esnaf için umut ışığı belirmiş. Esnaf; binada yeri olan Vergi Dairesi ve Halkbank gibi büyük kurumların bu binayı ayakta tuttuğunu düşünüyor.
BİNA GÜÇLENDİRİLEBİLİR
Seçime kadar bu sürecin devam edeceğini düşünen de var, şimdiden umudunu kesip dükkânını boşaltan da… Kimisi de “Bakanlık gelip bizi kovana kadar kalacağız” diyor. Sistemin adaletli yürümediğinden yakınıyorlar. Pek çok kişinin mağdur olduğu aşikâr. Binanın sağlam olduğunu ve güçlendirilirse yıkıma gerek kalmayacağını savunuyorlar. Binadan, üst katları alınarak verim alınabileceğini düşü- nenler de mevcut.
GELMİYOR, İLGİLENMİYORLAR
Belediye başkanlarının kendileriyle ilgilenmesi gerektiğini söyleyip yardım istiyorlar. Hatta esnafın birisi “Ben 20 yıldan fazla süredir burada esnafım. Belediye binası hemen yanı başımızda olmasına rağmen Başkan’ı sadece 3 kere gördüm. Gelmiyorlar, halimizle ilgilenmiyorlar” diyerek sitem ediyor, belediyelerin kendileriyle ilgilenmediğinden yakınıyorlar. Konu her ne kadar belediyeden bağımsız olsa da destek görmek istediklerini ifade ediyorlar. Bu isteğini de başka bir esnaf şu şekilde bildiriyor:
BİR AY İÇİNDE İFLAS EDERİZ
“Çobanı köyünden kovar gibi kovuyorlar bizi. Belediye başkanları, kurum yöneticileri işlerinden ayrıldıkları zaman onlarca alternatife sahip. Yersiz, işsiz kalmazlar. Ancak biz buradan çıktık mı gidecek yerimiz, yapacak işimiz yok. Bu ay çıkartsalar bizi buradan, önümüzdeki ay iflas bayrağını çekeriz. Resmen elimizden ekmeğimizi almak için uğraşıyorlar, esas bakması gerekenlere bakmıyorlar. Kat alarak ya da binayı güçlendirerek bu sorunu çözemezler mi sanki?”
SİL BAŞTAN BAŞLAYAMAYIZ
Başka bir esnaf, “Buradaki esnafın çoğu 40-50 yaşlarında. Hayatlarına sil baştan başlama şansları yok. İşlerinden olurlarsa, bu şartlarda başka iş bulamazlar, işsiz kalırlar” diyerek durumlarını anlatıyor. “Herkes burada iş yapıyor. Hakkımı öbür tarafta isteyeceğim” diye sesleniyor başka bir esnaf. Halkbank’ın Orhangazi Kültür Merkezinin oraya taşınacağı dedikodusunun paniğe sebep olduğunu söylüyorlar. Çünkü onlar çıkarsa binanın yıkılacağından eminler.
TAPULARA ŞERH KONMUŞ
Kiralık ilanı verilen dükkânlarla ilgili konuşan bir esnaf, “Arayıp soracaktık, bakalım ruhsat veriyorlar mı vermiyorlar mı diye. Sonradan öğrendik ki zaten tapulara şerh konmuş” diyor ve mülk sahiplerinin “ya tutarsa” dercesine, bu dükkânlarını son son değerlendirmeye çalış- tığını söylüyor. Hilmi Kayın İş Merkezi için de aynı kararın çıktığını iddia eden bir esnaf “Bakalım bu kadar esnaf ne yapacak, nereye gidecek” diyerek başını öne eğiyor.
KURUMLAR NE DİYOR?
Kurumlar, esnaflarla mukayese edildiğinde çok fazla konuşmak istemiyorlar. Kendi aralarında da farklı fikirlere sahipler.
RİSK TEŞKİL EDİYOR
Kurumlar arasında tavrı en çok merak edilen Ali Fuat Cebesoy Vergi Dairesi, dolayısıyla Sakarya Vergi Dairesi Başkanlığıydı. Binanın hâlâ yıkılmamasında, Daire’nin varlığının etkisi konuşuluyordu. Ancak Vergi Dairesi Baş- kalığından görüştüğümüz bir yetkili, binanın yıkılması taraftarı olduklarını belirtti. Yetkili, “Binanın yıkılması için ilk yazıyı gönderen Sakarya Üniversitesi oldu. Bina dışarıdan sağlam gibi görünebilir ancak iç taraflara ve özellikle alt katlara baktığınız zaman ne kadar risk teşkil ettiğini anlayabilirsiniz” dedi ve yıkım kararını desteklediklerini ifade etti.
VDK HEMEN TERK ETTİ
Görüştüğüm yetkili; Vergi Denetim Kurulunun çıkan kararın ardından hemen binayı terk ettiğini ve yeni bir bina kiraladığını, kendilerinin de ayrılmak istediğini ancak işlemlerin uzadığını söyledi. Vergi Dairesi Başkanlığının arazisine bir yerleşke yapılarak yan yana hizmet verme tekliflerinin kabul görmediğini belirten yönetici, kamu kuruluşlarına şu an için bina yapılmadığının kendilerine iletildiğini beyan etti.
KEŞKE ZORLA ÇIKARSALAR
Yetkili, “Biz de eski FEM binasına taşınacakken FETÖ soruşturmaları süreci uzattı. Yıkım ihalesi tamamlandı ve içerisi temizlendi. Şimdi yapım için ihaleyi bekliyoruz ki bütün işlemlerin Haziran ayına kadar hazır olacağını düşünüyoruz. Eski FEM binası şu an resmi evraklara göre devletin binası. Dershane bö- lümü de bize tahsis ediliyor. En kısa zamanda geçmek istiyoruz. Binanın durumu kritik, çok riskli bir yapı orası. Öyle bir durumdayız ki sü- recin hızlanması için ‘keşke zorla çıkarsalar’ diyoruz” ifadelerini kullandı.
HALKBANK DA GİDİCİ
Halkbank, yer sahibi olması ve kurumun bü- yüklüğü itibariyle, binanın önemli aktörlerinden birisi konumunda. Görüştüğüm Halkbank yetkilileri; kesin bilgi vermekten çekindiklerini çünkü bina hakkındaki işlemlerin Halkbank Genel Müdürlüğü tarafından takip edildiğini söylediler. Kendilerinin sadece genel bilgilere sahip olduğunu ifade eden yetkililer, “Orhangazi Kültür Merkezinin oraya geçilecek diye söylendi” dediler ve ihaleyi beklediklerini belirttiler. Bazıları, taşınmaları durumunun kesin olduğundan ve artık geri dönüşü olmadığından söz etti. Fakat üstüne basa basa; “Bu işleri Genel Müdürlük yürütüyor” diyorlar.
ESNAF GİBİ BEKLİYORUZ
“En son iki ay önce üniversitedeki hocalar ile bilirkişi raporu hazırlandı” diyor Belpaş’tan bir yetkili. Bu raporda; güçlendirme yapılabileceği, yıkılmasının şart olmadığı ifadeleri kullanılmış. Belpaş da bu rapora dayanarak karşı dava açmış. Davanın henüz sonuçlanmadığını kaydeden yetkili, “Zaten Belediye, yıkım kararı oradan geldiği için topu Ankara’ya atıyor” dedi. İlk yıkım kararının ardından bazı mülk sahiplerinin, kendilerine tebligat gelmediğine dair itirazları üzerine Adapazarı Belediye Meclisinde yapılan toplantıda erteleme kararı çıktığını bildiren yetkili; “Halkbank’ın, bizim ve bazı esnafın topluca açtığı davalarda sonuç alamadık. Biz de esnaf gibi bekliyoruz” dedi.
KALACAĞIMIZA İNANIYORUZ
Sakarya Kültür ve Sosyal Yardım Vakfı (SAKVA) ile yaptığım görüşmede, onların da diğer kiracı ve mülk sahipleriyle mahkeme kararına itiraz ettikleri ve sonuç bekledikleri bilgisini aldım. Hizmetlerini aksatmamaya çalıştıklarını ve burada kalmanın kendileri için önemli olduğunu ifade eden SAKVA yetkilisi, “Esnaf tedirgin, sonucu merakla bekliyor. Ancak biz Allah’ın izniyle burada kalacağımıza inanıyoruz” dedi ve aksini düşünmediklerini belirtti. Dükkânlara girince belirsizliğin ve bu belirsizlikten doğan tedirginliğin tezahürü yüzünüze vuruyor. Sizi güler yüzle karşılayan esnaf, binanın durumunu sorduğunuz zaman saniyeler içinde bıkmış bir ifade takınıyor. Arka arkaya gelen yıkım ve tahliye tebligatları, sürecin uzaması ve ne olacağını bilmemek herkesi yormuş. Aldığım genel bilgileri bir araya getirdiğimizde, binanın yıkılacağı kesin gibi görünse de esnafın kalbindeki umut ışığı hâlâ yanmaya devam ediyor. Belki de yıkımdan sonra düşecekleri durumu düşünmek istemedikleri için… Kadir Utku Çolakoğlu
